Lấy cảm hứng từ triết học Khắc kỷ, "Lòng Sùng Kính và Công Lý" khám phá các phẩm chất quan trọng cho cuộc sống ý nghĩa: lòng sùng kính, công lý, hiện tại, lòng dũng cảm và sự kiên cường.
1. Giới thiệu
Marcus Aurelius (121-180 SCN) là một trong những vị hoàng đế La Mã nổi tiếng nhất và cũng là một triết gia Khắc kỷ có ảnh hưởng lớn. Tác phẩm "Meditations" của ông, được viết bằng tiếng Hy Lạp, là tập hợp những suy tư cá nhân về triết học Khắc kỷ, được coi là một trong những tác phẩm triết học quan trọng nhất mọi thời đại.
Theo Marcus Aurelius, lòng sùng kính giúp con người yêu những gì được giao phó, còn công lý giúp con người nói lên sự thật và hành động theo luật pháp và giá trị.
2. Sống trọn hiện tại - Chìa khóa của hạnh phúc
Vậy làm thế nào để "bỏ lại quá khứ" và "tập trung vào hiện tại"? Theo triết học Khắc kỷ, chúng ta cần phải:
- Chấp nhận quá khứ: Quá khứ đã qua, không thể thay đổi. Thay vì chìm đắm trong những sai lầm hay nuối tiếc, hãy học hỏi từ chúng và bước tiếp.
- Không lo lắng về tương lai: Tương lai là điều bất định. Lo lắng về những điều chưa xảy ra chỉ khiến ta thêm phiền muộn. Hãy tập trung vào những gì ta có thể kiểm soát ở hiện tại.
- Tận hưởng từng khoảnh khắc: Hãy trân trọng những gì đang diễn ra xung quanh ta, dù là những điều nhỏ nhặt nhất.
3. Lòng Sùng Kính - Yêu những gì được giao phó
Lòng sùng kính, theo Marcus Aurelius, là sự biết ơn và trân trọng những gì cuộc sống ban tặng, bao gồm cả những thử thách. Nó thể hiện qua việc:
- Thực hiện tốt bổn phận: Dù là trong gia đình, công việc hay xã hội, hãy hoàn thành tốt nhất những trách nhiệm của mình.
- Quan tâm đến người khác: Hãy yêu thương và giúp đỡ những người xung quanh, thể hiện sự đồng cảm và sẻ chia.
- Trân trọng tự nhiên: Hãy bảo vệ môi trường và biết ơn những gì thiên nhiên ban tặng.
4. Công Lý - Nói lên sự thật và hành động theo luật lệ
Công lý là đức tính không thể thiếu để xây dựng một xã hội công bằng và văn minh. Nó đòi hỏi chúng ta phải:
- Trung thực: Luôn nói sự thật, dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào.
- Công bằng: Đối xử với mọi người một cách công bằng, không thiên vị hay phân biệt đối xử.
- Tuân thủ pháp luật: Tôn trọng và chấp hành luật pháp, góp phần xây dựng một xã hội trật tự.
5. Kiên Gan và Kháng Cự - Nền tảng của cuộc sống không sai lầm
Epictetus cho rằng kiên gan và kháng cự là hai đức tính quan trọng giúp con người vượt qua khó khăn và đạt được hạnh phúc.
Vậy chúng ta nên kiên gan với điều gì và kháng cự lại điều gì? Câu trả lời nằm ở lòng sùng kính và công lý. Hãy kiên gan với những thử thách, khó khăn mà cuộc sống đặt ra, đồng thời kháng cự lại những cám dỗ, dục vọng, những điều trái với đạo đức và công lý.
6. Kết luận
Triết lý của Marcus Aurelius và Epictetus vẫn còn nguyên giá trị cho đến ngày nay. Bằng cách sống trọn vẹn ở hiện tại, rèn luyện lòng sùng kính, công lý, kiên gan và kháng cự, chúng ta có thể đạt đến một cuộc sống ý nghĩa và hạnh phúc hơn.