I. Giới thiệu sơ lược
Thuyết Trao Đổi Lãnh Đạo - Thành Viên (Leader - Member Exchange Theory - LMX) là một lý thuyết quản lý quan trọng, tập trung vào mối quan hệ giữa nhà lãnh đạo và thành viên trong tổ chức. Dưới đây là một số thông tin về tác giả và nội dung của thuyết này:
Tác giả:
- Dansereau, Graen và Haga là những người đã phát triển và nghiên cứu về thuyết LMX.
- Thuyết LMX đã trải qua nhiều lần kiểm nghiệm và dần dần trở thành thuyết ưa thích của những nhà nghiên cứu về tiến trình lãnh đạo.
Khái niệm LMX:
- LMX mô tả cách thức người lãnh đạo trong nhóm duy trì vị trí của mình bằng các thỏa thuận trao đổi ngầm với các thành viên trong nhóm.
- Mối quan hệ giữa nhà lãnh đạo và thành viên được xem xét dưới hai góc độ: “trong nhóm” và “ngoài nhóm”.
- Nhà lãnh đạo xây dựng mạng lưới các mối quan hệ đặc biệt với một nhóm nội bộ (inner cycle) bên trong chính nhóm mình lãnh đạo. Nhóm nội bộ thường bao gồm những người trợ lí hoặc cố vấn của họ.
- Quá trình LMX bao gồm việc nhận vai trò, thiết lập vai trò và xây dựng niềm tin giữa nhà lãnh đạo và thành viên.
Tầm quan trọng của LMX:
- LMX đã xuất hiện và được cập nhật không ngừng suốt gần 50 năm.
- Vẫn còn nhiều hướng nghiên cứu mới và cập nhật mới cho thuyết LMX.
- Đối với những nhà nghiên cứu trẻ, việc tìm hiểu về LMX là cần thiết để phát triển kiến thức nền về lãnh đạo.
II. Quy trình thực hiện
Thuyết LMX cho rằng một nhà lãnh đạo nên xây dựng mối quan hệ công việc mật thiết với từng thành viên trong nhóm. Mục tiêu là phát triển sự trung thành và cam kết, từ đó nâng cao năng suất và giảm mâu thuẫn. Thuyết được chia làm 3 giai đoạn:
Những người không thuộc nhóm nòng cốt sẽ nằm ở ngoài nhóm (out-group). Để sử dụng LMX hiệu quả, nhà lãnh đạo không nên công khai áp dụng hoặc quảng cáo về nó mà nên thể hiện qua hành động và đảm bảo mọi người đều có cơ hội tham gia vào nhóm nòng cốt.
III. Cách sử dụng
- Xác định những lợi ích bạn có thể đem lại cho nhân viên để đổi lại việc làm việc chăm chỉ hơn và thể hiện sự cam kết và trung thành.
- Không tuyên bố áp dụng LMX hoặc quảng cáo về lợi ích của việc ở trong nhóm nòng cốt. Thay vào đó, hãy thể hiện qua hành động.
- Bắt đầu từ những nhân viên đang làm việc trên kỳ vọng và mở rộng ra.
- Đảm bảo mọi người có cơ hội tham gia như nhau và chỉ tuyển những người thể hiện sẵn sàng tham gia vào mối quan hệ công việc mật thiết.
Nhớ rằng, thuyết LMX không chỉ là một khía cạnh quan trọng của lãnh đạo, mà còn ảnh hưởng đến hiệu suất và sự phát triển của tổ chức.
Ảnh minh họa.
IV. Áp dụng thực tế
Ví dụ: Xây dựng mối quan hệ công việc mật thiết với nhóm
Ngữ cảnh: Bạn là một người quản lý trong một công ty phần mềm. Bạn đang quản lý một nhóm phát triển phần mềm gồm 10 thành viên. Một số thành viên đã làm việc trong công ty từ lâu và có kinh nghiệm, trong khi một số khác mới gia nhập gần đây.
Giai đoạn người xa lạ:
- Bạn bắt đầu quan sát và tìm hiểu về mỗi thành viên. Bạn thấy rằng Anh A là một lập trình viên giỏi, đã hoàn thành nhiều dự án quan trọng. Bạn thấy tiềm năng trong việc phát triển mối quan hệ công việc với Anh A.
- Bạn bắt đầu tạo ra một môi trường làm việc thoải mái và thân thiện, tạo cơ hội cho Anh A thể hiện khả năng và ý tưởng của mình.
Giai đoạn làm quen:
- Bạn đề nghị Anh A đảm nhiệm một dự án quan trọng. Bạn thể hiện sự tin tưởng và trao cho Anh A cơ hội để thể hiện khả năng của mình.
- Bạn thường xuyên gặp gỡ Anh A để thảo luận về dự án, lắng nghe ý kiến của Anh A và hỗ trợ anh ấy trong việc giải quyết khó khăn.
Giai đoạn cộng tác chín muồi:
- Anh A đã hoàn thành dự án một cách xuất sắc. Bạn đề nghị Anh A tham gia vào nhóm nòng cốt, đảm nhiệm thêm trách nhiệm quản lý dự án.
- Anh A cảm thấy được đánh giá cao và có cơ hội tiếp cận với bạn nhiều hơn. Anh ấy cũng tham gia vào việc đào tạo và phát triển để nâng cao kỹ năng.
Kết quả: Anh A trở thành một thành viên quan trọng trong nhóm nòng cốt. Mối quan hệ công việc mật thiết giữa bạn và Anh A giúp tăng năng suất và sự gắn bó trong nhóm. Cả hai đều hài lòng với kết quả và cảm thấy trung thành với nhau.
Hãy nhớ rằng, việc áp dụng LMX không chỉ giới hạn trong công việc mà còn có thể áp dụng trong cuộc sống hàng ngày và các mối quan hệ khác.
Ảnh minh họa.
V. Câu hỏi cần hỏi
- Tôi có thể tin rằng nhóm nòng cốt của mình sẽ không chỉ là tập hợp của những người bạn?
- Tôi xử lý thế nào với những nhân viên không có trong nhóm nòng cốt?
.png)
