
Mọi công trình xây dựng, từ một cây cầu, một tòa nhà cao tầng hay một khu đô thị, đều bắt đầu từ nền móng. Nhưng trước cả nền móng, chúng phải bắt đầu từ dữ liệu. Một quy trình khảo sát địa hình thiếu chuyên nghiệp, thực hiện sai bước hoặc bỏ qua các tiêu chuẩn kỹ thuật có thể dẫn đến những sai lầm nghiêm trọng trong thiết kế, gây lãng phí hàng tỷ đồng hoặc thậm chí ảnh hưởng đến sự an toàn của công trình.
Bài viết này, sẽ trình bày chi tiết các bước cốt lõi trong một quy trình khảo sát địa hình thực tế, đặc biệt tập trung vào công tác tại hiện trường.
Giai đoạn 1: Khởi động và chuẩn bị

Chúng ta sẽ tìm hiểu nhanh lại về khảo sát địa hình nhé, khảo sát địa hình là quá trình thu thập, đo đạc, và phân tích các thông tin về địa hình, địa vật, cao độ và đặc điểm tự nhiên của khu đất trước khi triển khai thi công.
Vậy chúng ta sẽ khởi động ra sao và chuẩn bị những gì?
Thật ra đây là giai đoạn nội nghiệp (văn phòng) bắt buộc, thể hiện kinh nghiệm của đơn vị khảo sát. Không một kỹ sư chuyên nghiệp nào đến thẳng công trường và bật máy đo ngay lập tức cả và họ phải chuẩn bị các bước sau:
- Tiếp nhận và phân tích nhiệm vụ: Kỹ sư trắc địa làm việc với chủ đầu tư để làm rõ mục đích khảo sát, yêu cầu về tỷ lệ bản đồ và phạm vi dự án.
- Thu thập tài liệu: Các kỹ sư trắc địa sẽ tập hợp các tài liệu pháp lý và tài liệu kỹ thuật.
- Lập phương án kỹ thuật: Đây có thể xem là "kịch bản" chi tiết. Kỹ sư chủ trì sẽ quyết định sẽ sử dụng các thiết bị nào sẽ sử dụng trong khảo sát, phương pháp đo đạc ra sao và cũng như từng phần việc cho nhân sự và các mốc tiến độ.
Giai đoạn 2: Khảo sát hiện trường

Đây là giai đoạn "ngoại nghiệp" then chốt, là trọng tâm của yêu cầu "thực hiện khảo sát thực tế". Giai đoạn này thể hiện rõ nhất chuyên môn và năng lực thực thi.
2.1. Xây dựng "khung sườn" – Lưới khống chế Trắc địa
Đây là bước quan trọng tuyệt đối. Không thể có bản đồ chính xác nếu không có một "khung sườn" chuẩn. Lưới khống chế là một hệ thống các mốc cố định tại hiện trường đã được xác định tọa độ (X, Y) và cao độ (Z) với độ chính xác cao nhất.
Công việc thực tế ở bước này như:
- Khảo sát chọn điểm: Kỹ sư đi quanh khu vực, chọn các vị trí ổn định như là không bị lún, sụt, không bị che khuất để chôn mốc.
- Chôn mốc: Đúc và chôn các mốc bê tông hoặc mốc sắt theo đúng quy chuẩn kỹ thuật.
- Đo lưới: Sử dụng các thiết bị có độ chính xác cao để đo đạc, liên kết các mốc này với nhau và liên kết với hệ tọa độ, cao độ quốc gia. Toàn bộ khu vực khảo sát phải nằm trong một hệ quy chiếu thống nhất.
2.2 "Quét" dữ liệu – Đo vẽ chi tiết hiện trạng
Đây sẽ là bước kế tiếp sau khi "khung sườn" đã được cố định, đội khảo sát sẽ tiến hành đo chi tiết.
Công việc thực tế ở bước này như:
- Thiết lập trạm máy: Đặt máy toàn đạc điện tử tại các mốc khống chế hoặc các điểm tạm.
- Đo chi tiết: Kỹ sư sẽ đo hay còn gọi là "bắn" tọa độ và cao độ của tất cả mọi đối tượng xuất hiện trong phạm vi dự án quan trọng đó là dữ liệu thu thập phải thể hiện rõ 2 yếu tố bao gồm: Địa vật (là nhà cửa, tường rào, mép đường, vỉa hè, hố ga, cột điện, gốc cây lớn,.. các kỹ sư phải đo và ghi chú rõ từng đối tượng) và Địa hình (đó là các điểm thể hiện sự thay đổi độ dốc (đỉnh dốc, chân dốc), mép ao hồ, sông suối, ranh giới các loại địa chất khác nhau và đây là cơ sở để tạo ra đường đồng mức.)
- Đo bổ sung (nếu cần): Với các khu vực phức tạp hoặc bị che khuất, kỹ sư phải di chuyển trạm máy liên tục để đảm bảo không bỏ sót bất kỳ chi tiết nào.
Giai đoạn 3: Biên tập bản đồ

Công tác ngoại nghiệp mang về hàng ngàn "điểm" thô. Giai đoạn này đơn vị khảo sát sẽ chuyển hóa số liệu thành giá trị thông qua khả năng xử lý và chuẩn hóa dữ liệu.
Công việc thực tế ở bước này như:
- Trút và kiểm tra dữ liệu: Tải toàn bộ dữ liệu từ máy toàn đạc vào máy tính.
- Tính toán và bình sai: Sử dụng các phần mềm chuyên dụng để xử lý và hiệu chỉnh hay còn được gọi là "bình sai" lưới khống chế, đảm bảo sai số nằm trong giới hạn cho phép của quy chuẩn ngành.
- Biên tập bản đồ: Sử dụng các phần mềm như AutoCAD Civil 3D, MicroStation... để liên kết các điểm đo chi tiết, chạy mô hình 3D, nội suy và vẽ các đường đồng mức. Các ký hiệu địa vật được thể hiện theo đúng tiêu chuẩn bản đồ địa hình.
- Hoàn thiện và bàn giao: Trình bày bản đồ, đóng khung, thêm lưới tọa độ, chú giải và xuất hồ sơ để bàn giao cho đơn vị thiết kế.
Khảo sát địa hình tại Duy Bình - Cam kết về một quy trình chuẩn
Quy trình khảo sát địa hình không phải là một công việc đơn giản; nó là một quy trình khoa học đòi hỏi sự kết hợp giữa kinh nghiệm thực địa, chuyên môn về máy móc và thẩm quyền về xử lý dữ liệu.
Bạn cần một đối tác khảo sát địa hình chính xác tuyệt đối và minh bạch về pháp lý?
Hãy liên hệ ngay với các chuyên gia của Duy Bình để nhận tư vấn và báo giá chi tiết.
Website: https://dodac.net
Địa chỉ trụ sở: Số 16A, Đường Hùng Vương, Tổ 1, Khu phố 2, Thị Trấn Phước Vĩnh, Huyện Phú Giáo, Tỉnh Bình Dương, Việt Nam
Email: Info@duybinhgeo.com
Hotline: 0933 156 979