Trong lĩnh vực đo đạc công trình & ứng dụng công nghệ, máy Toàn đạc Điện tử (Total Station) được coi là "vũ khí" quan trọng nhất của người kỹ sư trắc địa. Dù công nghệ GPS/RTK hay UAV đang phát triển mạnh mẽ, máy toàn đạc vẫn giữ vai trò độc tôn trong các công tác đòi hỏi độ chính xác cao như bố trí trục nhà, lắp đặt kết cấu thép, hay đo vẽ chi tiết trong khu vực bị che khuất.
Tuy nhiên, với nhiều nút bấm và các thao tác kỹ thuật phức tạp, thiết bị này thường gây bối rối cho người mới. Bài viết này sẽ cung cấp một hướng dẫn đo đạc địa hình bằng máy toàn đạc điện tử theo quy trình chuẩn, được đúc kết từ kinh nghiệm thực chiến.
Nền tảng chuyên môn: Hiểu về "Cỗ máy" của bạn
Trước khi chạm vào máy, bạn cần hiểu chuyên môn về thiết bị mình đang cầm.
Máy Toàn Đạc Điện Tử là thiết bị quang học - điện tử đa năng, nó tích hợp hai bộ phận chính:
- Bộ phận đo góc (Theodolite): Đo góc bằng và góc đứng.
- Bộ phận đo cạnh (EDM - Electronic Distance Meter): Sử dụng tia hồng ngoại hoặc laser để đo khoảng cách từ máy đến gương hoặc vật thể.
Máy tính bên trong sẽ tự động kết hợp góc và khoảng cách để tính ra tọa độ (X, Y, Z) của điểm đo ngay lập tức, các thương hiệu phổ biến như Leica, Topcon, Nikon, Sokkia tuy có giao diện khác nhau nhưng nguyên lý vận hành là giống nhau.
Kỹ năng thực hành: Thiết lập trạm máy
Đây là bước khó nhất và quan trọng nhất. Kinh nghiệm thực tiễn cho thấy 80% sai số bắt nguồn từ việc cân bằng máy không chuẩn.
Bước 1: Định tâm sơ bộ
- Mở chân máy, đặt sao cho mặt đế chân máy ngang bằng và ở độ cao ngang ngực người đo (để không bị đau lưng khi thao tác lâu).
- Đặt máy lên chân, siết ốc hãm.
- Di chuyển 3 chân máy sao cho tâm điểm laser (hoặc dọi tâm quang học) chiếu gần trùng với tâm mốc khống chế dưới đất.
- Dẫm chắc 3 chân máy xuống đất.
Bước 2: Cân bằng máy
- Cân bằng bọt thủy tròn: Điều chỉnh độ cao thấp của 3 chân máy (rút lên/hạ xuống) cho đến khi bọt thủy tròn chạy vào giữa. Mẹo: Đừng dùng ốc cân bằng ở bước này, hãy dùng chân máy.
- Cân bằng bọt thủy dài (thủy điện tử): Quay máy sao cho trục bọt thủy dài song song với đường nối 2 ốc cân đế. Vặn 2 ốc này ngược chiều nhau (cùng vào hoặc cùng ra) để đưa bọt về giữa. Quay máy 90 độ, dùng ốc thứ 3 để đưa bọt về giữa. Kiểm tra lại ở mọi góc quay.
Bước 3: Định tâm chính xác: Sau khi cân bằng, tâm laser có thể bị lệch khỏi mốc một chút. Nới lỏng ốc nối máy và đế, dịch chuyển nhẹ máy trên mặt đế (không xoay) cho đến khi tâm trùng khít mốc và siết chặt lại.
![[DN5SAO] Tập Huấn Sinh Viên Thực Tập](https://eduz.vn/datafiles/8/2024-06/thumbs-chuong-trinh-tap-huan-17192904622640.png)
.png)
![[Pre-Ket] English Bridging Course](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-12/thumbs-tieng-anh-pre-ket-17016625402127.png)
![[Trải nghiệm] Lớp học Mầm non](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-11/thumbs-Xuong-sang-tao-16995224364239.png)
![[IE01] IELTS Foundation](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-IELTS-Foundation-16983332898951.jpg)
![[EP04] Starters Special Englsh](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-ep04-starters-special-englih-16978616146081.png)
![[Trải nghiệm] Ôn tập Tuần - Toán lớp 3 (Sách CTST)](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-07/thumbs-Toan-3-logo-16888049182155.png){kind=logo}
![[EP03] Pre-Starters English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-06/thumbs-LOP-TIENG-ANH-NEN-TANG-EP03-1-16877523348263.png)
![[SP03] Flyers Special English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-10-16978616717569.png)
![[Trải nghiệm] Early Childhood English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-early-childhood-english-sample-16978612137109.png)
![[Trải nghiệm] Flyers Special English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-flyers-special-english-sample-16978611197822.png)
![[Trải nghiệm] IELTS Foundation](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-06/thumbs-FOUNDATION-16820880185427.png)
![[Trải nghiệm] Starters Special English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-Starters-special-english-sample-16978609846972.png)
![[Trải nghiệm] Foundation English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-foundation-english-sample-16978611717701.png)
![[Trải nghiệm] Vẽ Màu nước Mầm Non](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-ve-mam-non-16978613446713.png)
![[Trải nghiệm] Lập trình Sáng tạo (Scratch JR)](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-06/thumbs-MON-HOC-2022-1-png-16572787941934.png)
![[Trải nghiệm] Movers Special English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-Movers-special-english-sample-16978610829297.png)
![[EP02] Foundation English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-03/thumbs-Asset-32x-16781852553762.png)
![[Trải nghiệm] Doodle - Nguệch ngoạc vẽ thế giới](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-doodle-nguech-ngoac-ve-ca-tg-16978612718892.png)
![[SP02] Movers Special English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-movers-special-english-16978616885043.png)
![[SP01] Starters Special Englsh](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-sp01-starters-special-english-16978615673911.png)
![[EP01] Early Childhood English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-ep01-early-childhood-english-16978614739394.png)
