4. Cách phòng chống
✅ Sốc phản vệ: Tránh tác nhân gây dị ứng, mang theo EpiPen nếu có tiền sử dị ứng nặng.
✅ Sốc tim: Ăn uống lành mạnh, tập thể dục, kiểm soát huyết áp, không hút thuốc.
✅ Sốc mất máu: Sử dụng đồ bảo hộ, cẩn thận khi dùng dao kéo, xử lý vết thương nhanh chóng.
✅ Sốc nhiễm trùng: Giữ vệ sinh cá nhân, tiêm vaccine đầy đủ, điều trị nhiễm trùng sớm.
✅ Sốc nhiệt, sốc do căng thẳng: Uống đủ nước, tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột, kiểm soát stress.
💡 Lưu ý chung:
- Biết rõ sức khỏe bản thân để phòng tránh sốc.
- Giữ bình tĩnh, sơ cứu đúng cách, gọi cấp cứu khi cần.
- Học các kỹ năng sơ cứu cơ bản để giúp đỡ khi gặp trường hợp khẩn cấp.
3. Xử lý khi bị sốc
Xử lý chung khi gặp người bị sốc:
1️⃣ Gọi cấp cứu ngay (115) để được hỗ trợ y tế nhanh nhất.
2️⃣ Để nạn nhân nằm xuống trên mặt phẳng, nâng chân cao khoảng 30 cm để tăng lượng máu về tim (trừ trường hợp nghi ngờ chấn thương đầu, cổ, hoặc gãy xương).
3️⃣ Giữ ấm cơ thể bằng chăn hoặc áo khoác, nhưng không để quá nóng.
4️⃣ Nới lỏng quần áo để giúp người bệnh thở dễ hơn.
5️⃣ Không cho ăn uống, nhất là khi bệnh nhân mất ý thức.
6️⃣ Theo dõi dấu hiệu sống (nhịp thở, mạch, huyết áp) và hô hấp nhân tạo (CPR) nếu cần.
2. Các dấu hiệu nhận biết
- Phát ban, mẩn đỏ, ngứa
- Khó thở, sưng môi, mặt, lưỡi
- Khàn giọng, khó nói
- Mạch nhanh, huyết áp giảm nhanh
- Đau ngực dữ dội
- Khó thở, tím tái môi và đầu ngón tay
- Mạch yếu, tụt huyết áp
- Da xanh xao, lạnh ngắt
- Mồ hôi nhiều, chóng mặt
- Khát nước, thở nhanh
- Mất ý thức nếu mất máu quá nhiều
- Sốt cao hoặc hạ thân nhiệt
- Nhịp tim nhanh, thở nhanh
- Huyết áp giảm, ý thức lơ mơ
- Da nổi vết bầm tím hoặc xuất huyết nhỏ
1. Sốc là gì
Trong y học: Sốc là tình trạng nguy hiểm khi cơ thể không cung cấp đủ máu và oxy đến các cơ quan quan trọng, dẫn đến suy sụp tuần hoàn. Một số loại sốc phổ biến gồm:
- Sốc phản vệ: Do dị ứng nghiêm trọng.
- Sốc nhiễm trùng: Do nhiễm trùng nặng gây rối loạn huyết áp.
- Sốc tim: Do tim không bơm đủ máu.
- Sốc mất máu: Do mất máu quá nhiều.
Trong tâm lý: Sốc là trạng thái bàng hoàng, hoang mang hoặc bất ngờ trước một sự kiện (ví dụ: sốc khi nghe tin xấu).
Trong vật lý: Sốc có thể dùng để chỉ cú va đập mạnh hoặc sự thay đổi đột ngột về áp suất, nhiệt độ (ví dụ: "sốc nhiệt" khi chuyển từ nóng sang lạnh quá nhanh).