Trong ngành khảo sát – đo đạc địa hình, sản phẩm cuối cùng mà chúng tôi - Dịch vụ đo đạc Duy Bình trao cho khách hàng là một tờ bản đồ địa hình hay bản đồ hiện trạng. Đối với nhiều chủ đầu tư, nó trông như một "ma trận" phức tạp của các đường nét và con số. Đối với các kỹ sư trẻ, đây là tài liệu gốc để bắt đầu mọi thiết kế.
Tuy nhiên, việc không thể đọc hoặc đọc sai bản đồ địa hình là một sai lầm nghiêm trọng, có thể dẫn đến các quyết định thiết kế sai lầm, tính toán san lấp thất thoát hoặc bố trí công trình không tối ưu, nhiều khách hàng và kỹ sư trẻ mới vào nghề thường không nắm rõ cách đọc, hiểu và sử dụng bản đồ địa hình.
Với kinh nghiệm chuyên môn của mình, chúng tôi biên soạn bài viết này như một hướng dẫn, giúp "giải mã" tấm bản đồ, biến nó từ một tài liệu kỹ thuật phức tạp thành một công cụ quản lý trực quan và mạnh mẽ.
Giải mã "Bảng Chú Giải"
Một bản đồ địa hình chuẩn mực luôn có một "bảng chú giải" hoặc "khung thông tin". Đây là "cuốn từ điển" của bản đồ. Trước khi xem bất cứ thứ gì, bạn phải đọc nó. Đây là nơi thể hiện chuyên môn của đơn vị lập bản đồ.
Một khung thông tin chuẩn phải có:
- Tỷ lệ bản đồ: Ta có một ví dụ: bản đồ có tỉ lệ là 1/500, có nghĩa là 1cm trên bản đồ = 500cm hay 5m ngoài thực địa. Tỷ lệ 1/500 có độ chi tiết cực cao, thường dùng cho thiết kế kỹ thuật hoặc tỷ lệ 1/2000 (1cm = 20m) dùng cho quy hoạch tổng thể.
- Hệ tọa độ và Cao độ: Ta có ví dụ như sau: Hệ tọa độ VN-2000 và hệ cao độ Quốc gia. Đây chính là bằng chứng pháp lý cho thấy bản đồ của bạn không "trôi nổi". Nó được định vị chính xác trong hệ thống bản đồ của nhà nước, có thể dùng để xin phép, hoàn công và chồng lớp lên các bản đồ quy hoạch khác.
- Ngày tháng Khảo sát: Đây là điểm rất quan trọng! Một bản đồ lập 5 năm trước có thể không còn đúng với hiện trạng ví dụ như đã có nhà mới, cây cối thay đổi. Nói một cách dí dỏm đó là dữ liệu khảo sát phải "tươi" mới có giá trị.
Làm chủ "Linh hồn" của bản đồ – Đường đồng mức
Đây là phần khó nhất nhưng cũng là phần thể hiện rõ nhất kinh nghiệm đọc bản đồ. Nếu bạn chỉ nhìn vào nhà cửa, cây cối, bạn đã bỏ qua 90% giá trị của tấm bản đồ.
Đường đồng mức là các đường cong liên tục, nối tất cả các điểm có cùng một độ cao so với mực nước biển.
Đây là cách đọc "linh hồn" của khu đất qua đường đồng mức:
- Đường đồng mức Càng Gần Nhau: Nghĩa là địa hình dốc đứng, thay đổi độ cao đột ngột. Đây là khu vực có nguy cơ sạt lở cao, chi phí san lấp, làm kè chắn sẽ rất lớn, phải cực kỳ cẩn thận khi bố trí công trình gần khu vực này.
- Đường đồng mức Càng Xa Nhau: Nghĩa là địa hình bằng phẳng, thoải. Đây là khu vực lý tưởng để xây dựng, chi phí san lấp thấp.
- Các Đường đồng mức Tạo thành Vòng tròn Khép kín: Nghĩa là đây là một ngọn đồi nếu cao độ tăng dần vào trong hoặc một chỗ trũng, ao hồ nếu cao độ giảm dần vào trong. Kỹ sư thiết kế phải biết chính xác đâu là điểm "trũng" nhất để bố trí hệ thống thoát nước mưa, tránh ngập úng cục bộ cho toàn bộ dự án.
Đọc hiểu ký hiệu và địa vật
Sau khi hiểu "dáng" khu đất qua đường đồng mức, bạn cần hiểu "vật thể" trên nó. Giá trị của bản đồ thể hiện ở việc nó tuân thủ đúng hệ thống ký hiệu chuẩn của ngành.
Mỗi đối tượng ngoài thực địa được mã hóa thành một ký hiệu trên bản đồ.
- Kinh nghiệm cho Khách hàng: Đừng chỉ nhìn ranh giới, hãy tìm các ký hiệu của: Hố ga, cống thoát nước (Chúng nằm ở đâu? Hướng thoát nước hiện hữu của khu vực là đi đâu?), cột điện, đường dây điện (đường dây (cao thế, hạ thế) đi qua đâu? Nó có ảnh hưởng đến chiều cao công trình của bạn không?) và tường rào, nhà cửa hiện hữu (Chúng có lấn sang đất của bạn không? Hay bạn đang lấn sang đất của họ? Bản đồ hiện trạng là bằng chứng pháp lý cho việc này).
- Kinh nghiệm cho Kỹ sư trẻ: Việc bỏ sót các ký hiệu này khi thiết kế là một lỗi nghiêm trọng. Bạn không thể đặt một cái cây ngay trên miệng hố ga, hoặc thiết kế một lối đi cắt ngang qua một đường cống ngầm.
Cách đọc bản đồ địa hình: Từng bước cho người mới bắt đầu
- Xác định tỷ lệ bản đồ: Tỷ lệ càng nhỏ ví dụ 1:5000 thì bản đồ càng khái quát.
Ngược lại, tỷ lệ lớn như 1:500 thì sẽ dùng cho các dự án xây dựng chi tiết như nền móng, hạ tầng kỹ thuật. - Nhận diện đường đồng mức: Xác định xem đường đồng mức gần nhau, xa nhau hay tạo thành vòng tròn khép kín.
- Xem ký hiệu và chú giải: Các ký hiệu thể hiện loại công trình, vật thể, ranh giới,… thường được quy định thống nhất theo tiêu chuẩn Việt Nam về bản đồ địa hình.
- Phân tích hướng dốc và cao độ: Dựa vào các giá trị cao độ ghi trên đường đồng mức, bạn có thể xác định hướng nước chảy, vị trí thuận lợi để đặt công trình, hoặc tính toán khối lượng đào đắp.
- Liên kết bản đồ với thực địa: Khi đi khảo sát hoặc thi công, cần đối chiếu mốc tọa độ, cao độ trên bản đồ với mốc thực tế để đảm bảo sai số trong giới hạn cho phép.
Ý nghĩa hiểu và đọc đúng bản đồ địa hình
Một bản đồ địa hình không phải là một bức tranh, nó là một tài liệu kỹ thuật chứa đầy dữ liệu. Việc học cách đọc nó đúng cách sẽ giúp chủ đầu tư tiết kiệm hàng tỷ đồng san lấp, tránh các rủi ro pháp lý về ranh giới. Đối với kỹ sư trẻ, đây là kỹ năng nền tảng để trở thành một nhà thiết kế xuất sắc.
Khi bạn nắm rõ tỷ lệ, ký hiệu, cao độ và cách phân tích hướng dốc, bạn sẽ:
- Giảm thiểu sai sót trong thiết kế
- Tiết kiệm thời gian và chi phí
- Và thể hiện sự chuyên nghiệp trong công việc
Nếu bạn là kỹ sư trẻ hoặc khách hàng đang tìm hiểu về đo đạc địa hình, hãy liên hệ với chúng tôi Công ty Cổ phần đo đạc Duy Bình để được tư vấn, đơn vị của chúng tôi luôn chú trọng đào tạo kỹ năng và áp dụng công nghệ hiện đại trong khảo sát địa hình thực tế.
Website: https://dodac.net
Email: Info@duybinhgeo.com
Hotline: 0933 156 979
Địa chỉ trụ sở: Số 16A, Đường Hùng Vương, Tổ 1, Khu phố 2, Thị Trấn Phước Vĩnh, Huyện Phú Giáo, Tỉnh Bình Dương, Việt Nam
![[DN5SAO] Tập Huấn Sinh Viên Thực Tập](https://eduz.vn/datafiles/8/2024-06/thumbs-chuong-trinh-tap-huan-17192904622640.png)
.png)
![[Pre-Ket] English Bridging Course](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-12/thumbs-tieng-anh-pre-ket-17016625402127.png)
![[Trải nghiệm] Lớp học Mầm non](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-11/thumbs-Xuong-sang-tao-16995224364239.png)
![[IE01] IELTS Foundation](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-IELTS-Foundation-16983332898951.jpg)
![[EP04] Starters Special Englsh](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-ep04-starters-special-englih-16978616146081.png)
![[Trải nghiệm] Ôn tập Tuần - Toán lớp 3 (Sách CTST)](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-07/thumbs-Toan-3-logo-16888049182155.png){kind=logo}
![[EP03] Pre-Starters English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-06/thumbs-LOP-TIENG-ANH-NEN-TANG-EP03-1-16877523348263.png)
![[SP03] Flyers Special English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-10-16978616717569.png)
![[Trải nghiệm] Early Childhood English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-early-childhood-english-sample-16978612137109.png)
![[Trải nghiệm] Flyers Special English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-flyers-special-english-sample-16978611197822.png)
![[Trải nghiệm] IELTS Foundation](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-06/thumbs-FOUNDATION-16820880185427.png)
![[Trải nghiệm] Starters Special English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-Starters-special-english-sample-16978609846972.png)
![[Trải nghiệm] Foundation English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-foundation-english-sample-16978611717701.png)
![[Trải nghiệm] Vẽ Màu nước Mầm Non](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-ve-mam-non-16978613446713.png)
![[Trải nghiệm] Lập trình Sáng tạo (Scratch JR)](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-06/thumbs-MON-HOC-2022-1-png-16572787941934.png)
![[Trải nghiệm] Movers Special English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-Movers-special-english-sample-16978610829297.png)
![[EP02] Foundation English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-03/thumbs-Asset-32x-16781852553762.png)
![[Trải nghiệm] Doodle - Nguệch ngoạc vẽ thế giới](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-doodle-nguech-ngoac-ve-ca-tg-16978612718892.png)
![[SP02] Movers Special English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-movers-special-english-16978616885043.png)
![[SP01] Starters Special Englsh](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-sp01-starters-special-english-16978615673911.png)
![[EP01] Early Childhood English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-ep01-early-childhood-english-16978614739394.png)
