Bạn đã dành hàng tháng trời để học ngôn ngữ mới, làm dự án cá nhân và trau chuốt CV, nhưng tất cả những nỗ lực đó chỉ giúp bạn có được tấm vé vào cửa. Để thực sự nhận được "Offer Letter" (Thư mời làm việc), bạn phải vượt qua cửa ải cuối cùng và cam go nhất: Buổi phỏng vấn.
Khác với các ngành nghề khác, phỏng vấn lập trình thường bao gồm nhiều vòng: từ sàng lọc nhân sự, kiểm tra kỹ thuật (Technical test) đến phỏng vấn hành vi (Behavioral interview). Với kinh nghiệm tham gia và tổ chức phỏng vấn, Trainz nhận thấy nhiều ứng viên giỏi kỹ thuật nhưng lại trượt vì thiếu kỹ năng giao tiếp hoặc không biết cách trình bày tư duy của mình.
Bài viết này sẽ "giải mã" cấu trúc một buổi phỏng vấn IT và cung cấp cho các bạn các chiến thuật trả lời thông minh nhất.
Nhóm câu hỏi hành vi - Phương pháp STAR
Đừng coi thường phần này sở dĩ nhà tuyển dụng không chỉ tìm người biết code mà họ còn tìm người có thể làm việc cùng.
Câu hỏi điển hình:
- "Hãy kể về một lần bạn gặp khó khăn trong dự án và cách bạn giải quyết?
- "Bạn làm gì khi bất đồng quan điểm với đồng nghiệp?"
- "Điểm yếu lớn nhất của bạn là gì?"
Mẹo trả lời: Hãy sử dụng công thức S.T.A.R:
- S (Situation - Tình huống): Nêu ngắn gọn bối cảnh (Ví dụ: Dự án sắp đến deadline nhưng server bị sập).
- T (Task - Nhiệm vụ): Bạn cần làm gì? (Cần khôi phục dữ liệu và trấn an khách hàng).
- A (Action - Hành động): Bạn ĐÃ làm gì? (Đây là phần quan trọng nhất và đừng nói "chúng tôi", hãy nói "tôi". Ví dụ: Tôi đã debug log, tìm ra nguyên nhân, và viết script vá lỗi).
- R (Result - Kết quả): Kết quả ra sao? (Hệ thống chạy lại sau 30 phút, khách hàng hài lòng).
Nhóm câu hỏi kỹ thuật - Nền tảng cốt lõi
Đây là lúc kiến thức lập trình của bạn được mang ra thử lửa.
Kiến thức nền tảng
- OOP (Lập trình hướng đối tượng): Bạn phải hiểu và lấy được ví dụ thực tế về 4 tính chất: Đóng gói, Kế thừa, Đa hình, Trừu tượng.
- Cấu trúc dữ liệu và Giải thuật: Sự khác nhau giữa Array và LinkedList? Khi nào dùng Stack/Queue? Độ phức tạp thuật toán (Big O) là gì?
- Database: Sự khác nhau giữa SQL và NoSQL? Index hoạt động như thế nào?
Mẹo trả lời: Đừng học vẹt, nếu bạn không biết, hãy trung thực: "Tôi chưa từng làm việc sâu với công nghệ này, nhưng theo tôi hiểu logic của nó là...". Nhà tuyển dụng đánh giá cao sự trung thực và khả năng tư duy suy luận hơn là một câu trả lời sai nhưng cố cãi.
Vòng live Coding/Whiteboard - Tư duy quan trọng hơn cú pháp
Đây là cơn ác mộng của nhiều người: Viết code trực tiếp trước mặt người phỏng vấn (trên bảng trắng hoặc màn hình chia sẻ).
Mục đích của vòng này KHÔNG phải để xem bạn code nhanh thế nào hay nhớ chính xác từng dấu chấm phẩy nhưng mục đích là xem quy trình tư duy của bạn.
Chiến thuật "Thinking Aloud" (Nói to suy nghĩ):
- Đừng im lặng viết code mà hãy nói ra những gì bạn đang nghĩ.
- Ví dụ: "Đầu tiên, tôi sẽ dùng một vòng lặp để duyệt mảng vì tôi nghĩ dùng HashMap ở đây sẽ tối ưu tốc độ tìm kiếm hơn là lồng hai vòng lặp..."
- Bằng cách này, ngay cả khi bạn code chưa xong hoặc có lỗi nhỏ, người phỏng vấn vẫn đánh giá cao tư duy logic của bạn.
Câu hỏi về System Design (Dành cho cấp độ Senior)
Nếu bạn ứng tuyển vị trí cao hơn, bạn sẽ gặp câu hỏi: "Hãy thiết kế hệ thống như Facebook/Grab/Tiki".
Đầu tiên bạn đừng nhảy vào vẽ database ngay mà hãy hỏi để làm rõ yêu cầu như "Chúng ta cần phục vụ bao nhiêu người dùng? Tính năng nào quan trọng nhất? Cần ưu tiên tốc độ hay tính nhất quán?"
Rồi sau đó vẽ sơ đồ tổng quan: Load Balancer -> Web Server -> Database -> Cache.
Câu hỏi ngược - Vũ khí bí mật của ứng viên
Cuối buổi, nhà tuyển dụng luôn hỏi: "Bạn có câu hỏi nào cho chúng tôi không?". Đừng bao giờ nói "Không". Bởi vì câu hỏi của bạn thể hiện sự quan tâm và tư duy của bạn về công việc. vì thế bạn nên hỏi những câu hỏi tương tự như những câu hỏi mà Trainz đã tổng hợp cho bạn dưới đây:
- "Tech stack (công nghệ) chính mà team đang sử dụng là gì?"
- "Quy trình Review code và Deploy ở công ty diễn ra như thế nào?"
- "Định hướng phát triển của sản phẩm trong 6 tháng tới là gì?"
Sự chuẩn bị là Chìa Khóa
Phỏng vấn lập trình là một kỹ năng, và kỹ năng thì có thể rèn luyện được, bạn có thể trượt 1, 2 thậm chí 10 cuộc phỏng vấn đầu tiên. Đừng nản lòng vì mỗi lần thất bại là một lần bạn học được một câu hỏi mới, một lỗ hổng kiến thức cần lấp đầy.
Hãy chuẩn bị kỹ lưỡng về mặt kiến thức, rèn luyện tư duy giải quyết vấn đề và giữ một thái độ tự tin, cầu thị. Đó chính là chìa khóa để mở cánh cửa sự nghiệp của bạn. Chúc bạn thành công!
Nếu bạn có những thắc mắc nào về lộ trình học lập trình, hãy đến với Trainz, chúng mình sẽ đồng hành cùng bạn, hãy liên hệ với Trainz tại:
Website: https://trainz.vn
Email: info@eduz.vn
Hotline 24/7: 0906 867 499
Địa chỉ: 304/19/21 Bùi Đình Túy, Phường Bình Thạnh, TP. HCM
![[Trải nghiệm] Tiếng Anh Công Nghệ](https://eduz.vn/datafiles/8/2025-12/thumbs-1764573534-foundation-english-sample-16978611717701.png)
![[DN5SAO] Tập Huấn Sinh Viên Thực Tập](https://eduz.vn/datafiles/8/2024-06/thumbs-chuong-trinh-tap-huan-17192904622640.png)
.png)
![[Pre-Ket] English Bridging Course](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-12/thumbs-tieng-anh-pre-ket-17016625402127.png)
![[Trải nghiệm] Lớp học Mầm non](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-11/thumbs-Xuong-sang-tao-16995224364239.png)
![[IE01] IELTS Foundation](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-IELTS-Foundation-16983332898951.jpg)
![[EP04] Starters Special Englsh](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-ep04-starters-special-englih-16978616146081.png)
![[Trải nghiệm] Ôn tập Tuần - Toán lớp 3 (Sách CTST)](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-07/thumbs-Toan-3-logo-16888049182155.png){kind=logo}
![[EP03] Pre-Starters English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-06/thumbs-LOP-TIENG-ANH-NEN-TANG-EP03-1-16877523348263.png)
![[SP03] Flyers Special English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-10-16978616717569.png)
![[Trải nghiệm] Early Childhood English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-early-childhood-english-sample-16978612137109.png)
![[Trải nghiệm] Flyers Special English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-flyers-special-english-sample-16978611197822.png)
![[Trải nghiệm] IELTS Foundation](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-06/thumbs-FOUNDATION-16820880185427.png)
![[Trải nghiệm] Starters Special English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-Starters-special-english-sample-16978609846972.png)
![[Trải nghiệm] Foundation English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-foundation-english-sample-16978611717701.png)
![[Trải nghiệm] Vẽ Màu nước Mầm Non](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-ve-mam-non-16978613446713.png)
![[Trải nghiệm] Lập trình Sáng tạo (Scratch JR)](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-06/thumbs-MON-HOC-2022-1-png-16572787941934.png)
![[Trải nghiệm] Movers Special English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-Movers-special-english-sample-16978610829297.png)
![[EP02] Foundation English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-03/thumbs-Asset-32x-16781852553762.png)
![[Trải nghiệm] Doodle - Nguệch ngoạc vẽ thế giới](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-doodle-nguech-ngoac-ve-ca-tg-16978612718892.png)
![[SP02] Movers Special English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-movers-special-english-16978616885043.png)
![[SP01] Starters Special Englsh](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-sp01-starters-special-english-16978615673911.png)
![[EP01] Early Childhood English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-ep01-early-childhood-english-16978614739394.png)
