
Tại hội thảo khoa học quốc gia diễn ra ngày 22-11, các chuyên gia giáo dục đã nhấn mạnh: ChatGPT là công cụ hữu ích nhưng cũng mang đến không ít thách thức, đặc biệt trong giảng dạy các môn lý luận chính trị. Thay vì loại bỏ, giảng viên cần sử dụng một cách thông minh và hiệu quả hơn chính ChatGPT.
ChatGPT – công cụ mạnh mẽ nhưng không ít thách thức
Việc sử dụng ChatGPT giúp giảng viên và sinh viên tiết kiệm thời gian tra cứu, soạn bài. Ví dụ, một đề cương môn học có thể được soạn chỉ trong 30 phút.
Tuy nhiên, theo các nhà khoa học, ChatGPT cũng đặt ra nhiều thách thức:
Sinh viên ít tương tác với giảng viên, dễ bị động, giảm kỹ năng giao tiếp.
Khả năng tập trung giảm sút khi học online do bị phân tâm bởi các ứng dụng khác.
Nguy cơ đạo văn, gian lận trong thi cử tăng cao nếu không kiểm soát chặt chẽ.
Giảng viên lệ thuộc AI, mất đi tính sáng tạo và chủ động trong giảng dạy.
Không cấm, mà phải khuyến khích sử dụng đúng cách
Các chuyên gia cho rằng ChatGPT không nên bị loại bỏ, mà cần được sử dụng một cách tích cực và đúng đắn:
Đổi mới cách đánh giá: Giảm viết luận, tăng thuyết trình, hỏi - đáp trực tiếp để đánh giá năng lực thật.
Kết hợp đa dạng phương pháp giảng dạy: Lời nói – trực quan – thực tiễn, giúp bài học sinh động và thực tế hơn.
Phát huy tư duy phản biện: Giảng viên không chỉ truyền đạt kiến thức mà còn phải giúp sinh viên biết phân tích, phản biện thông tin từ AI.
Giảng viên phải giữ vững vai trò, tính học thuật và liêm chính
Một vấn đề lớn được nêu là tính liêm chính học thuật. Giảng viên không nên phụ thuộc hoàn toàn vào ChatGPT để soạn bài hoặc trả lời thắc mắc, vì điều này làm giảm năng lực tự nghiên cứu và giảng dạy chủ động.
Thay vào đó, họ cần:
Sáng tạo nội dung riêng, không sao chép máy móc từ AI.
Chủ động đổi mới, mạnh dạn thử nghiệm các cách dạy học mới.
Nêu gương cho sinh viên trong việc sử dụng công nghệ một cách có trách nhiệm và đạo đức.
ChatGPT là xu thế không thể đảo ngược trong giáo dục. Tuy nhiên, hiệu quả đến đâu phụ thuộc vào cách mà giảng viên làm chủ công nghệ, sáng tạo nội dung, đổi mới cách dạy và dám tư duy vượt giới hạn của một công cụ máy móc.
“Giảng viên phải thông minh hơn ChatGPT – không chỉ ở kiến thức, mà ở tư duy, phản biện và đạo đức nghề nghiệp.”