Trong kỷ nguyên số, khi công nghệ dần chiếm lĩnh thị trường và tốc độ thay đổi vượt xa sức tưởng tượng, không ai – từ cá nhân, doanh nghiệp cho đến tổ chức – có thể đứng ngoài cuộc chơi. Với thời đại hiện nay, nếu không kịp thích nghi, đổi mới và ứng dụng công nghệ, chúng ta sẽ nhanh chóng bị đào thải và bỏ lại phía sau. Hãy cùng EDUZ đi tìm hiểu nhé
Một trong những minh chứng điển hình, được nhắc đến nhiều nhất trong những ngày qua, đó chính là Tiki – một thương hiệu nổi tiếng đình đám, từng là biểu tượng kỳ vọng của thương mại điện tử Việt Nam, nhưng nay đang dần mờ nhạt trong chính thị trường từng đặt rất nhiều niềm tin vào họ.
Tiki – Giấc mơ kỳ lân
Tiki được thành lập vào năm 2010 bởi ông Trần Ngọc Thái Sơn và được biết đến là một trong những sàn thương mại điện tử uy tín tại Việt Nam, cung cấp đa dạng sản phẩm chính hãng từ sách, thiết bị điện tử, đồ gia dụng, thời trang,... và mang đến những trải nghiệm mua sắm tiện ích, nhanh chóng, chính sách ưu đãi hấp dẫn - đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng.
Với sự nỗ lực không ngừng nghỉ, Tiki đã nhanh chóng khẳng định vị thế vững chắc trên thị trường thương mại điện tử Việt Nam, đồng thời để lại nhiều dấu ấn sâu đậm trong lòng người tiêu dùng thông qua các dịch vụ nổi bật như TikiNOW (giao hàng nhanh), TikiPRO (giao hàng – lắp đặt chuyên nghiệp), và TikiNgon (hàng tiêu dùng, thực phẩm). Không chỉ dừng lại ở việc nâng cao trải nghiệm khách hàng, Tiki còn liên tục thu hút được nguồn vốn đầu tư lớn từ các "ông lớn" trong ngành và các quỹ đầu tư quốc tế. Với tiềm lực tài chính và tầm nhìn chiến lược, mục tiêu đưa Tiki trở thành "kỳ lân tỉ đô" – startup có định giá trên 1 tỷ USD – đang ngày càng đến gần với hiện thực.
Bài học từ Tiki - Đổi mới không còn là lựa chọn, mà là điều kiện sống còn
Từ năm 2021, thị trường thương mại điện tử Việt Nam bước vào một giai đoạn chuyển mình rõ rệt với sự trỗi dậy của xu hướng công nghệ mới: "mua sắm kết hợp giải trí" (shoppertainment) và cá nhân hóa trải nghiệm người dùng. Sự thay đổi này đã tác động sâu sắc đến hành vi tiêu dùng, đặc biệt ở thế hệ trẻ – nhóm người dùng đang bị chi phối bởi các yếu tố như giải trí, tương tác, tốc độ và tính cá nhân hóa cao. Người tiêu dùng hiện đại không chỉ tìm kiếm sản phẩm để mua, mà họ còn kỳ vọng vào một hành trình trải nghiệm mua sắm sinh động, hấp dẫn và tiện lợi.
Nắm bắt làn sóng thay đổi này, Shopee nhanh chóng mở rộng hoạt động livestream bán hàng, trong khi TikTok Shop tạo nên cú bứt phá với hàng loạt video ngắn có nội dung hấp dẫn, cùng hình ảnh và âm thanh sống động. Những nội dung này không chỉ thu hút và giữ chân người xem, mà còn tạo ra lượng tương tác khổng lồ, góp phần mở ra kỷ nguyên thương mại điện tử mới gắn liền với yếu tố sáng tạo. Tại đây, việc bán hàng không còn đơn thuần là một giao dịch mua – bán, mà trở thành một trải nghiệm giải trí – tương tác, cho phép người bán tiếp cận khách hàng một cách trực tiếp, nhanh chóng và hiệu quả hơn.
Trong khi đó, Tiki vẫn giữ quan điểm và trung thành với mô hình sàn thương mại điện tử truyền thống, tập trung vào việc liệt kê sản phẩm theo danh mục dưới dạng danh sách đơn thuần, đơn giản và dễ nhìn. Mặc dù đảm bảo tính minh bạch và chính xác về thông tin, mô hình này lại thiếu chiều sâu về nội dung, chưa tạo được sự kết nối cộng đồng và gần như không tích hợp yếu tố giải trí, nổi bật – tuy nhiên, đây lại là những điểm đang ngày càng trở nên quan trọng trong hành vi mua sắm của người tiêu dùng hiện đại.
Theo Báo cáo tổng quan Thị trường sàn bán lẻ trực tuyến của Metric quý I/2025:
- Thị phần của Tiki chỉ còn 3%, sụt giảm đến 66,6% so với cùng kỳ năm trước, đến mức không còn hiện rõ trên biểu đồ thị phần toàn ngành.
- Shopee tiếp tục giữ vững vị trí dẫn đầu với 62% thị phần, mặc dù có dấu hiệu chững lại và giảm nhẹ.
- TikTok Shop bứt phá mạnh mẽ với mức tăng trưởng doanh số lên đến 113,8% nâng thị phần từ 23% lên 35%, trở thành một trong những nền tảng có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất hiện nay.
Từ các số liệu trên, dễ dàng nhận thấy Tiki đang đối mặt với những thách thức nghiêm trọng trong bối cảnh thị trường chuyển mình mạnh mẽ. Thất bại của Tiki không nằm ở năng lực vận hành, mà đến từ sự thiếu linh hoạt và nhanh nhạy trong tốc độ thích ứng. Trong thời đại số, tốc độ chính là năng lực cạnh tranh cốt lõi. Và đây là ba nguyên nhân chủ yếu dẫn việc Tiki bị tụt lại phía sau:
- Thiếu đổi mới trong trải nghiệm người dùng: Không tích hợp các tính năng xu hướng như livestream, video ngắn hay nội dung tương tác, khiến nền tảng trở nên kém hấp dẫn và thu hút.
- Không tận dụng xu hướng mua sắm giải trí: Trong khi TikTok Shop và Shopee tận dụng mạnh mẽ xu hướng "shoppertainment", Tiki vẫn duy trì mô hình sàn thương mại điện tử truyền thống.
- Chậm trễ trong chuyển đổi số và cá nhân hóa: Không áp dụng hiệu quả công nghệ để cá nhân hóa trải nghiệm mua sắm, dẫn đến việc không giữ chân được người dùng.
Trong kỷ nguyên công nghệ số, tốc độ chính là yếu tố then chốt tạo nên lợi thế cạnh tranh. Nếu không liên tục cập nhật công nghệ, thấu hiểu hành vi người dùng và nhanh chóng chuyển đổi mô hình kinh doanh, sẽ dần bị bỏ lại phía sau.
Đây không chỉ là bài học dành riêng cho Tiki, mà còn là hồi chuông cảnh tỉnh/cảnh báo không chỉ đối với doanh nghiệp mà là tất cả đối tượng – người đang trì hoãn thay đổi. Nếu không kịp xây dựng một hệ sinh thái số linh hoạt, lấy khách hàng làm trung tâm và tạo ra giá trị thông qua các kênh nội dung mới, doanh nghiệp/tổ chức sẽ không bị đánh bại bởi kẻ mạnh hơn – mà bởi kẻ nhanh hơn và sự tăng trưởng ấn tượng của TikTok Shop là minh chứng rõ nét.
Liên hệ ngay với EDUZ, để được tư vấn và hỗ trợ nhé:
CÔNG TY TNHH EDUZ – GIẢI PHÁP HỆ SINH THÁI SỐ
Email: info@eduz.vn
Website: https://eduz.vn
Facebook: https://www.facebook.com/EDUZ.VN
Địa chỉ: 304/19/21 Bùi Đình Túy, Phường 12, Quận Bình Thạnh, T.P Hồ Chí Minh