Viết văn, trả lời câu hỏi, hay tóm tắt bài học vốn là cách để học sinh tiểu học rèn luyện khả năng tư duy ngôn ngữ. Nhưng khi NotebookLM – công cụ AI của Google – được đưa vào học tập, một câu hỏi lớn đặt ra: Liệu trẻ có thật sự học được cách viết, hay chỉ đơn giản sao chép lại câu chữ từ máy?
1. Vì sao việc tự viết quan trọng với học sinh tiểu học?
Tôi còn nhớ thời đi học, ngày nào cũng được thầy cô bắt viết chính tả, làm văn miêu tả, viết nhật ký. Lúc đó thấy mệt và chán, nhưng nhờ vậy mà mình học được cách sắp xếp ý, suy nghĩ trước khi viết, và dần dần hình thành khả năng diễn đạt. Việc này chính là nền tảng để học sinh biết cách tư duy, phản biện, và sáng tạo. Nếu bỏ qua giai đoạn này mà chỉ “copy-paste” từ AI, trẻ sẽ không có cơ hội rèn luyện tư duy bằng ngôn ngữ.
2. Nguy cơ khi trẻ tiểu học lạm dụng NotebookLM
NotebookLM có khả năng tóm tắt, viết lại, thậm chí tạo sẵn dàn ý. Với trẻ tiểu học, điều này dễ biến thành “cái nạng”, khiến trẻ không còn động lực viết. Nguy hiểm nhất là hình thành thói quen học thụ động: chỉ chờ AI làm thay thay vì tự động não.
3. Khi nào NotebookLM có thể hữu ích cho học sinh nhỏ tuổi?
Ở góc độ hỗ trợ, NotebookLM vẫn có ích nếu dùng đúng cách. Ví dụ: giúp học sinh tổng hợp nhanh một truyện dài trước khi viết cảm nhận, hoặc gợi ý vài ý chính cho bài tập. Nhưng điều quan trọng là AI phải đóng vai trò tham khảo, không phải thay thế.
4. Kinh nghiệm thực tế: Vì sao tôi tin vào “tự viết” hơn AI
Tôi đã từng trải qua giai đoạn phải viết tay hàng chục trang mỗi tuần. Nhờ vậy mà đến bây giờ, việc viết luận, làm báo cáo hay trình bày ý tưởng đều dễ dàng hơn rất nhiều. Tôi tin rằng, nếu lúc nhỏ tôi chỉ “copy” lại từ một công cụ có sẵn, thì hôm nay chắc chắn tôi sẽ gặp khó khăn trong việc diễn đạt ý tưởng. Trải nghiệm này giúp tôi hiểu rõ rằng, học sinh cần viết bằng chính suy nghĩ của mình trước khi nhờ AI.
Giải pháp cân bằng: Kết hợp NotebookLM với phương pháp học chủ động
- Giáo viên có thể yêu cầu học sinh viết bản nháp trước, sau đó mới cho dùng AI để so sánh.
- Phụ huynh nên khuyến khích trẻ viết nhật ký hằng ngày, rồi mới dùng NotebookLM để kiểm tra lỗi chính tả hoặc gợi ý cách viết tốt hơn.
- Như vậy, AI trở thành người thầy bổ trợ, không phải “người viết thay”.
6. AI không thể thay thế quá trình học viết
NotebookLM là một công cụ mạnh mẽ, nhưng đối với trẻ tiểu học, điều quan trọng nhất vẫn là học cách tư duy và viết bằng ngôn ngữ của chính mình. Nếu để AI làm hết, trẻ sẽ mất đi cơ hội rèn luyện quý giá này. Với trải nghiệm cá nhân, tôi tin rằng việc “tự viết” vẫn là con đường duy nhất để hình thành nền tảng tư duy vững chắc cho thế hệ sau.
![[DN5SAO] Tập Huấn Sinh Viên Thực Tập](https://eduz.vn/datafiles/8/2024-06/thumbs-chuong-trinh-tap-huan-17192904622640.png)
.png)
![[Pre-Ket] English Bridging Course](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-12/thumbs-tieng-anh-pre-ket-17016625402127.png)
![[Trải nghiệm] Lớp học Mầm non](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-11/thumbs-Xuong-sang-tao-16995224364239.png)
![[IE01] IELTS Foundation](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-IELTS-Foundation-16983332898951.jpg)
![[EP04] Starters Special Englsh](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-ep04-starters-special-englih-16978616146081.png)
![[Trải nghiệm] Ôn tập Tuần - Toán lớp 3 (Sách CTST)](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-07/thumbs-Toan-3-logo-16888049182155.png){kind=logo}
![[EP03] Pre-Starters English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-06/thumbs-LOP-TIENG-ANH-NEN-TANG-EP03-1-16877523348263.png)
![[SP03] Flyers Special English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-10-16978616717569.png)
![[Trải nghiệm] Early Childhood English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-early-childhood-english-sample-16978612137109.png)
![[Trải nghiệm] Flyers Special English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-flyers-special-english-sample-16978611197822.png)
![[Trải nghiệm] IELTS Foundation](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-06/thumbs-FOUNDATION-16820880185427.png)
![[Trải nghiệm] Starters Special English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-Starters-special-english-sample-16978609846972.png)
![[Trải nghiệm] Foundation English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-foundation-english-sample-16978611717701.png)
![[Trải nghiệm] Vẽ Màu nước Mầm Non](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-ve-mam-non-16978613446713.png)
![[Trải nghiệm] Lập trình Sáng tạo (Scratch JR)](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-06/thumbs-MON-HOC-2022-1-png-16572787941934.png)
![[Trải nghiệm] Movers Special English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-Movers-special-english-sample-16978610829297.png)
![[EP02] Foundation English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-03/thumbs-Asset-32x-16781852553762.png)
![[Trải nghiệm] Doodle - Nguệch ngoạc vẽ thế giới](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-doodle-nguech-ngoac-ve-ca-tg-16978612718892.png)
![[SP02] Movers Special English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-movers-special-english-16978616885043.png)
![[SP01] Starters Special Englsh](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-sp01-starters-special-english-16978615673911.png)
![[EP01] Early Childhood English](https://eduz.vn/datafiles/8/2023-10/thumbs-ep01-early-childhood-english-16978614739394.png)
