Vận dụng: “Người tốt bất khả chiến bại, vì họ không lao vào các cuộc chiến mà họ không phải là người mạnh nhất. Nếu anh muốn tài sản của họ, hãy cứ lấy đi – mang theo cả gia đình, nghề nghiệp và cơ thể của họ. Nhưng anh sẽ không bao giờ cản được điều mà họ đã quyết, cũng như không thể dụ họ đi theo những gì họ muốn tránh xa. Cuộc chiến duy nhất mà người tốt tham gia là cuộc chiến do chính họ lựa chọn một cách kỹ trí. Người như vậy làm sao có thể không bất khả chiến bại chứ?” - Epictetus, Discourses
1. Giới thiệu tác giả
- Epictetus (/ˌɛpɪkˈtiːtəs/;[1]tiếng Hy Lạp: Ἐπίκτητος, Epíktētos; k. 55 – 135) là một triết gia theo chủ nghĩa khắc kỷ Hy Lạp.
- Ông sinh ra như là một nô lệ tại Hierapolis, Phrygia(ngày nay là Pamukkale, Thổ Nhĩ Kỳ) và sống ở Rome cho đến khi bị trục xuất, và đến sống tại Nicopolis ở phía tây bắc Hy Lạp cho đến hết đời.
- Những lời dạy của ông đã được học trò Arrianchép ra và xuất bản trong các tác phẩm Discourses và Enchiridion (Trò chuyện và Giáo khoa thư) của ông.
2. Không Lấy Cương Đấu Cương – Nguyên Tắc Vàng Của Kẻ Bất Khả Chiến Bại
- Trong triết lý khắc kỷ, người bất khả chiến bại không phải là kẻ luôn thắng trong mọi cuộc đối đầu, mà là người biết chọn đúng cuộc chiến. Thay vì cố gắng đánh bại đối thủ ở lĩnh vực mà họ vượt trội, hãy lựa chọn thông minh bằng cách tập trung vào điểm mạnh của bản thân.
- Triết gia Epictetus từng nói: "Người tốt bất khả chiến bại, vì họ không lao vào các cuộc chiến mà họ không phải là người mạnh nhất. Cuộc chiến duy nhất mà họ tham gia là cuộc chiến do chính họ lựa chọn một cách kỹ trí."
- Điều này nhắc nhở chúng ta rằng chiến thắng không chỉ đến từ sức mạnh, mà còn từ trí tuệ.
3. Tại Sao Phải Chọn Trận Chiến Để Tham Gia?
Nhiều người nghĩ rằng việc lựa chọn kỹ càng là dấu hiệu của sự yếu đuối. Nhưng thực tế, điều này hoàn toàn ngược lại. Hãy xem xét:
- Giảm Thiểu Thất Bại: Khi chọn đúng mục tiêu, bạn sẽ hạn chế rủi ro thất bại và tổn thất không cần thiết.
- Tiết Kiệm Năng Lượng: Tập trung vào điều thực sự quan trọng thay vì phân tán sức lực vào những cuộc chiến vô nghĩa.
- Thể Hiện Sự Khôn Ngoan: Thận trọng là một phần của lòng dũng cảm, giúp bạn trở thành người bất khả chiến bại.
Người khôn ngoan luôn phân tích kỹ lưỡng trước khi hành động. Điều này giúp họ không chỉ đạt được thành công mà còn bảo toàn nguồn lực và năng lượng cho những mục tiêu lớn hơn.
4. Bài Học Từ Triết Lý Khắc Kỷ
Triết học khắc kỷ khuyên rằng:
- Hãy suy nghĩ trước khi hành động: Đừng để bản thân bị cuốn vào những tình huống không có lợi.
- Học cách từ chối: Không phải cuộc chiến nào cũng xứng đáng để bạn tham gia.
- Luôn chuẩn bị và phân tích: Mọi quyết định nên dựa trên cơ sở lý trí, không phải cảm xúc bốc đồng.
Chọn lựa không phải là sự trốn tránh. Đó là cách bạn làm chủ cuộc đời mình, thay vì để cuộc đời định đoạt.
5. Kết luận
“Chỉ những kẻ ngốc mới lao đầu vào mọi thứ” là bài học mà chúng ta nên ghi nhớ. Cuộc sống luôn đầy rẫy những thử thách và cạm bẫy. Nhưng thay vì tham gia tất cả, hãy trở thành người biết suy xét và chọn đúng trận chiến.
Hãy nhớ rằng, người khôn ngoan không phải là người không thất bại, mà là người luôn chiến thắng ở những trận chiến quan trọng nhất.